فرشهای قابل استفاده در دیوارکوبی و تزئینی
بازار مبلمان و فرش شاکر یکی از برندهای معتبر در صنعت مبلمان و فرش ایران است که با ارائه مجموعهای از محصولات باکیفیت و متنوع، توانسته است رضایت مشتریان را جلب کند. این برند همواره در تلاش است تا بهترین […]
در این مقاله از بازار مبلمان و فرش شاکر قرار است درباره گبه و انواع آن بحث کنیم.
فرش گبه چیست؟ گبه چه انواعی دارد؟ مزایا و معایب گبه نسبت به دیگر فرش ها چیست؟ شستشوی گبه چگونه انجام می شود؟ در این مقاله قرار است به این پرسش ها پاسخ دهیم. با شهر فرش شاکر همراه باشید.
گبه شباهت زیادی به قالی داشته و با توجه به ضخامتی که دارد میتواند در برابر سرما مقاومت مناسبی را از خود نشان دهد. در حقیقت، انواع گبه قدمتی به درازای تاریخ داشته و در سالهای گذشته انسانهای اولیه از پشم حیوانات آن را بافته و استفاده میکردند.
به طور کلی، فرش گبه ای به نوعی قالی گفته میشود که نخ خواب آن از 1 تا 3 سانتیمتر ارتفاع داشته و با توجه به آینکه تعداد پودهای آن از 3 تا 8 متغیر است، میتواند بسیار نرم و لطیف باشد.
در گذشته، عشایر فرش گپه را برای مصارف شخصی و از موادی همچون پشم میبافتند، اما امروزه این زیرانداز محبوبیت بالایی پیدا کرده و به یکی از فرشهایی تبدیل شده است که به صورت صنعتی و در تعداد انبوده تولید میشود. شاید جالب باشد که بدانید معمولاً این زیرانداز به روشهای فارسی باف و ترکی باف تولید میشود.
به هیچ عنوان نمیتوان تاریخ دقیق و مشخصی برای پیدایش بافت گبه دستباف مشخص کرد. اما عموما استفاده از آن به عشایر منتسب شده است که به منظور جلوگیری از نفوذ سرمای زمین به بدن استفاده میشده است.
واژه گبه نیز نخستین بار در زمان استقبال شاه طهماسب صفوی از شاه همایون گورکانی پادشاه هندوستان استفاده شده است. شاه همایون گورکانی از ترس توطئه و خیانت به ایران پناه آورده و شاه طهماسب دستور میدهد که استقبال بینظیری از او به عمل آید و محمدخان اشرف اوغلی به عنوان نماینده شاه طهماسب از انواع قالیچههای طلاباف، نمدهای مختلف، گبه، قالی و … برای استقبال از شاه همایون استفاده کرد.
فرش گبه درست مانند دیگر انواع زیراندازها انواع مختلفی داشته و چندین نوع تقسیم بندی نیز برای آن در نظر گرفته شده است. از نظر مدل میتوان گبهها را به انواع مختلفی تقسیم کرد که مهمترین آنها شامل مواردی عبارتند از:
رایجترین انواع گبه از نظر طرح:
محبوبیت بالای گبه ماشینی و دستباف باعث شده تا میزان فروش این فرشها به میزان قابل توجهی رشد داشته باشد.
از جمله مواردی که باعث این استقبال شدهاند را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد:
به صورت کلی نمیتوان ایراد زیادی از گبهها وارد کرد؛ اما این زیراندازها با توجه به پرزهای بلند، معمولاً وزن بالایی داشته و نمیتوان آنها را در مساحتهای بزرگ تولید و استفاده کرد.
1- گبه دستباف:
گبه هایی که توسط بافندگان اصلی یا تعلیم دیده توسط بافندگان خبره، بافته می شود را گبه دستباف می گویند که از ارزش بالایی برخوردار هستند و اصالت آن ها حفظ شده است. این انواع گبه، اغلب از جنس پشم خالص هستند؛ با این حال ممکن است، بافت آن ها به صورت دستی صورت گرفته باشد، اما برای کاهش قیمت این محصولات، به صورت سفارشی با الیاف مصنوعی تولید شوند.
2- گبه ماشینی:
گبه ماشینی، همچون فرش ماشینی، به واسطه اشخاص تولید نمی شود و تولید آن در کارخانه ها صورت می گیرد. این گبه ها، به دلیل ماشینی بودن، دارای طرح ها و بافت منظم تری هستند و اغلب از الیاف مصنوعی و کمتر از پشم خالص تهیه می شوند و به همین دلیل قیمت ارزان تری دارند و همچون گبه های دست باف ارزشمند نیستند. با این حال، برای استفاده روزانه که فرش دچار اصطکاک و خرابی می شود و به خصوص برای افرادی که کودک دارند و یا حیوان خانگی نگهداری می کنند، گزینه مناسب تری نسبت به گبه دستباف هستند.
گبهها درست مانند دیگر انواع فرش میتوانند به صورت دستی و یا ماشینی تولید شوند؛ همچنین هرکدام از آنها ویژگیها و قابلیتهای منحصربهفردی نیز دارند. از آنجاییکه گبههای دستبافت معمولاً دارای طرحهای ذهنی هستند، از تنوع بالاتری نیز برخوردارند، در حالیکه گبههای ماشینی طرحهای محدودتری دارند.
برای بافت گبه دستباف از دار زمینی استفاده شده و با روشهای فارسی باف و ترکی باف تولید میشوند؛ در حالیکه گبههای ماشینی توسط دستگاههای مکانیزه بافته میشوند. در بافت گبههای دستباف معمولاً از الیاف طبیعی مانند پشم استفاده میشود در حالی که امروزه گبههای ماشینی با الیافهای مصنوعی مانند آکریلیک تولید میشوند.
گلیم نیز به عنوان یکی از زیراندازهای محبوب و رایج شناخته میشود که استفادههای متعددی دارد. از تفاوتهای اصلی گبه با فرش یا قالی را میتوان در عواملی دانست چون سایز، بلندی پرزها که بعضا به یک سانتیمتر هم میرسد، شمار پود بیشتری که در آنها به کار می رود که البته خود عاملی برای نرم بودن گبه ها نیز محسوب میشود.
از جمله مهمترین تفاوتهای گبه و گلیم فرش میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
مراحل شستشوی گبه نیز شبیه به شستشوی فرشهای دستبافت بوده و تفاوت زیادی با هم ندارند. نکته بسیاری مهمی در شستن انواع فرش گبه وجود دارد، الزام به تثبیت رنگ آنها پیش از شروع مراحل شستشوست؛ زیرا این زیراندازها از مواد طبیعی تولید شده و با رنگهای طبیعی و گیاهی رنگ شدهاند و ممکن است در زمان شستن، دچار تغییر و تداخل رنگ شوند.
به همان میزان که مراحل اولیه تولید گبه از اهمیت خاص خود برخوردار است، نگهداری آن نیز مستلزم دقت و توجه میباشد که این امر موجب افزایش ماندگاری و قیمت آن میشود. عوامل آسیبرسان شامل حشراتی مثل بید، موریانه، سوسک و موش میباشند که بدترین آنها بید است.
برای مقابله با بید روشهایی مانند استفاده از محلول شیمیایی خاص در هنگام شستشو، افشانه کردن پشت و روی گبه با حشره کش یا استفاده از نفتالین و تنباکو در انبار پیشنهاد میشود. باید از قرار دادن آن در محیط تیره و تاریک و مرطوب پرهیز کرد، همچنین نباید در معرض تابش مستقیم نور خورشید قرار بگیرد، زیرا موجب پریدگی رنگ گبه میشود.
نکته ای که وجود دارد این است که اگر الیاف یک گلیم رنگ طبیعی داشته باشد، در مقابل تابش مستقیم آفتاب زیاد آسیب نمی بیند اما اگر الیاف با رنگ شیمیایی رنگ شده باشد مخصوصا اگر نامرغوب هم باشد خیلی سریع در مقابل تابش مستقیم آفتاب رنگ پریده می شود و از بین میرود.
برای اینکه بتوانیم رنگ طبیعی الیاف را از رنگ مصنوعی و شیمیایی یک فرش تشخیص دهیم، ابتدا باید به این نکته توجه داشته باشیم که رنگ شیمیایی بسیار پر رنگ و جیغ است ولی رنگ طبیعی نوعی پختگی دارد و این باعث میشود که کمتر به چشم آید؛ دوم اینکه به یاد داشته باشید که موقع خرید حتما همراه خودتان یک تکه پارچه سفید مرطوب یا یک تکه ابر خیس داشته باشید و قبل از خرید گبه و همچنین پرداخت پول، آن را روی فرش مورد نظرتان بکشید؛ اگر رنگی شد یعنی رنگ مصنوعی است.
گبه به عنوان یکی از زیراندازهای محبوب و رایج شناخته میشود و ویژگی بارز آن در مقایسه با سایر زیراندازها، داشتن پرز و نخ خاب بلند از یک تا سه سانتیمتر است. گبهها انواع مختلفی از نظر طرح و مدل داشته و معمولاً طرح آنها به صورت ذهنی است. امروزه گبه نیز همانند فرش به صورت صنعتی و ماشینی تولید شده و در انواع طرح، مدل و رنگهای مختلفی در بازار وجود دارد. در این مقاله به برسی این زیرانداز پرداختیم. امیدواریم از این مطلب استفاده لازم را کرده باشید.
نظرات کاربران